Sinds onze ontdekking van het materiaal Polyoxymethyleen (POM) vlak voor de eerste lock down van maart 2020 zijn we al drie jaar lang elke dag bezig geweest met dit nieuwe materiaal. We hebben er veel ervaring mee opgebouwd en weten we welke voorzieningen we wel willen en kunnen maken en welke niet.

Het is nu wellicht tijd om onze ervaringen van de afgelopen jaren te delen ook al omdat er recent een wetenschappelijk artikel is verschenen in het Journal of Clinical Medicine MDPI over dit bijzondere materiaal.

De POM partiële prothese; wat ís het en hoe noem je het?

In het begin liepen we wel tegen wat dingen aan; bijvoorbeeld de benaming van de uitneembare voorziening waar we mee begonnen. Is het een ‘frame’ van POM wat je maakt of is het een partiële prothese zoals een partiële plaat prothese van roze PMMA kunststof?

Eén ding is zeker; een partiële prothese die we van POM maken is écht niet hetzelfde als een metalen frame prothese. Veel uitgangspunten die bij een metalen frame gelden zoals de manier van ontwerpen, het parodontaal vriendelijke van een frame en bijvoorbeeld het prepareren van occlusale steunen en klammer outputs, gelden voor een partiele prothese van POM niet.

Echter, de POM pp is ook niet hetzelfde als een kunststof partiële plaat prothese die van PMMA gemaakt is. Deze eenvoudige en relatief voordelige voorziening is ons inziens toch echt bedoeld om te gebruiken in een afbouwdentitie. Om elementen eenvoudig te kunnen uitbreiden aan zo’n plaat prothese als ze aan extractie toe zijn.

Wat is de POM pp dan wel?  

Onze ervaring leert dat de POM pp eigenlijk een hybride vorm is die ook qua vormgeving tussen de partiële plaat prothese en de metalen frame prothese in ligt.

De POM pp is net als een metalen frame bedoeld om toegepast te worden in een stabiele dentitie. POM is tandkleurig, biocompatibel, hypoallergeen, past prachtig, is enorm sterk, veerkrachtig, is 0.7 mm dik (zo licht als een veertje), biedt comfort, heeft minimale verhemelte bedekking en tandkleurige ankers. 

POM neemt praktisch geen vocht op, verkleurt slechts minimaal maar …….. is lastig te polijsten en op échte hoogglans te brengen. Met als gevolg dat er aan de linguale/palatinale zijde van het POM oppervlak wat aanslag ontwikkeld kan worden dat ook mede afhankelijk is van de mondhygiëne en het dieet van de gebruiker.

De kleur is niet zo onesthetisch als metaal maar is wel opáák. Dus belangrijk om dat vooraf op beeld aan een patiënt te tonen zodat het esthetische resultaat niet tegen valt. Sommige ankers, al zijn ze tandkleurig, zijn echt wel zichtbaar als ze zich in de esthetische zone bevinden.  

De POM pp blijkt een ideaal product te zijn voor mensen die (soms extreem) last hebben kokhalzen (hyperdunne palatinale plaat die ook nog eens mooi aan sluit door de CAD-Cam vervaardiging). Maar ook voor mensen die last hebben van allergische reacties met PMMA of bijvoorbeeld Nikkel (want POM is hypoallergeen) of mensen die extreem tandenknarsen – vanwege zijn sterkte – want we maken er ook opbeetplaten en splints van. De POM splints zijn véél slijtvaster dan alle anders splints die we maken.

Welke voorbereiding doet de tandarts?

als deze aan een POM voorziening begint. Niet zo veel eigenlijk. Ten eerste is het niet nodig om preparaties in de elementen te maken voor occlusale steunen en dergelijke. Misschien is het soms handig (en ook beter voor het eindresultaat) dat in diastemen die ontstaan zijn door extracties, de aangrenzende elementen die wat gemigreerd zijn en soms nogal gekiept staan te reshapen door sterke ondersnijdingen er uit te halen. Het vooraf maken van een frame ontwerp en het individueel afdrukken met een kunststof lepel is niet nodig.

De tandarts kan volstaan om in de eerste zitting twee nauwkeurige, luchtbelvrije alginaat afdrukken te maken (de dentitie vóórsmeren voor het mooiste resultaat wordt hogelijk gewaardeerd), een maximale occlusie registratie te doen en de tandkleur te bepalen. Als er een mondscanner in de praktijk aanwezig is dan is het maken van een scan van de dentitie en het vastleggen van de maximale occlusie natuurlijk voldoende.

Welke soorten voorzieningen

hebben we met POM gemaakt de afgelopen 3 jaar? Eigenlijk zijn alle hier onder genoemde voorzieningen in samenspraak met de behandelaar en de patiënt begonnen als experiment. Het materiaal en de manier van werken was voor iedereen tenslotte helemaal nieuw.

• Allereerst startten we dus met de POM partiële prothese in boven en onderkaak,
• en de POM mini (een unilaterale uitneembare voorziening van 1 tot 3 elementen die bijvoorbeeld ook geschikt is om direct na implanteren te gebruiken in plaats van een Essix retainer),
• een individueel solitair POM anker voor één element, gecombineerd in een partiële plaatprothese van PMMA of bijvoorbeeld als onderdeel van een metalen frame prothese,
• verschillende soorten opbeetplaten en splints voor de (ernstige) bruxist of mensen die lijden aan epilepsie of spasmen
• de partiële prothese uitgevoerd met een Dahl plateau of met POM uplays om de beet te verhogen,
• het klassieke uplay frame zoals u dat kent maar dan nu zonder ankers en in POM uitgevoerd,
• een telescoopbrug in POM als meerjarige semi permanente voorziening,
• een palatinale POM plaat in een 100% complete dentitie om een defect af te sluiten dat in het palatum is ontstaan (door Cocaïne gebruik)
• voor de edentate maxilla een palatinale plaat gemaakt van POM in plaats van een volledig metalen plaat om een sterke en hyperdunne prothese te maken (plaat 0.7 mm dik!),
• POM versterkingen ingebed in implantaat gedragen protheses,
• een POM pp in een (soms sterk) gemutileerde dentitie waarin implantaten met Locators opgenomen zijn,
• de ‘snap on teeth’ in POM. Verschillende uitneembare voorzieningen in POM met name voor de Bijzondere Tandheelkunde zoals ‘snap on teeth’ zoals wij dat noemen; een ‘snap on teeth’ lijkt bijvoorbeeld op een Essix retainer of een bleeklepel maar is gemaakt uit tandkleurig POM. De ‘snap on teeth’ kan ook in een CR positie (dus in een nieuwe beet) gemaakt worden en ‘klikt’ nét in de ondersnijdingen van de elementen en klikt dus vast op de dentitie. Je kunt je voorstellen dat deze voorziening voor Oligodonten en hun behandelaars een uitkomst kan zijn en dat mensen ernstige gebitsslijtage en dus met veel hard weefselverlies er ook baat bij zouden kunnen hebben.
• We hebben meerdere unieke producten gemaakt zoals voor een edentate patiënt die allergisch is voor PMMA een hele VP in roze gecombineerd met dentine kleurige POM.
• Voor een edentate patiënt die in de maxilla en in de mandibula 6 implantaten heeft die alles wat tandtechnici voorheen voor hem gemaakt hadden stuk klemde en knarste, hebben we twee volledige verschroefde bruggen in dentine kleurige POM gemaakt.

Wat moet je niet willen maken in POM?  

Eigenlijk zijn we tot de ontdekking gekomen dat we geen immediaat voorzieningen meer willen maken met POM. Dat werkt niet op de langere termijn omdat de processus slinkt en de POM pp naar verloop niet mooi meer past. Ondanks het relinen van de zadels. Soms is het mogelijk om een element uit te breiden aan een POM pp maar soms ook niet. POM pp’s moet je alleen willen maken in een stabiele dentitie zoals al genoemd.

De reiniging

is nog wel een ‘dingetje’; de linguale en palatinale gebieden die naar de tong gericht zijn krijgen wat aanslag te verduren. We raden de patiënt aan om de POM voorziening goed te poetsen met een roterende tandenborstel als de POM pp nog in situ is. Dan kan er wat druk uitgeoefend worden op de POM oppervlakken. Daarna de POM pp uitnemen en verder poetsen evenals de eigen dentitie natuurlijk.

We adviseren om de POM pp indien gewenst af en toe een nacht in een azijnoplossing te leggen of in een glas verse Cola bijvoorbeeld (vanwege het citroenzuur dat daar in zit) om aanwezige plaque en tandsteen op te lossen.

Een andere mogelijkheid is om de POM voorziening eens per jaar opnieuw te laten polijsten en zo goed mogelijk op hoogglans te laten brengen door de tandtechnicus. Het ziet er dan weer als nieuw uit.

De techniekkosten van een POM pp zijn beduidend lager dan die van een metalen frame prothese. Voor informatie over techniekkosten en voor alle bijzondere voorzieningen en wensen waar POM in verwerkt is kunt u ons bellen of mailen.

Duurzaamheid

Polyoxymethyleen is een thermoplastisch materiaal (smeltpunt 235 graden) dus recyclebaar. Het residu wat overblijft na het frezen van een voorziening leveren we in bij een bedrijf dat het voor ons verwerkt tot weer nieuwe POM producten. Op deze manier gaan we duurzaam om met dit materiaal.

Kleuren

POM is verkrijgbaar in de kleuren:

• A1
• A2
• A3
• A3,5
• B1
• C1
• C3
• Prothese Roze

Wat is POM

De kunststof is een polymeer. De officiële naam is Polyoxymethyleen (afgekort POM), ook bekend als polyacetaal, is een polymeer dat vooral een industriële toepassing kent, vanwege zijn hardheid. De stof is tevens bekend onder het begripsmonopolie Delrin, ontwikkeld door DuPont. Polyoxymethyleen werd ontdekt door Hermann Staudinger , een Duitse chemicus die in 1953 de Nobelprijs voor de Scheikunde ontving. *De stof wordt veelal toegepast voor onderdelen in machines (bijvoorbeeld tandwielen) als vervanging van metaal. Het voordeel is dat het niet oxideert en dat er geen olie of kogellagers nodig zijn voor een soepele mechanische beweegbaarheid. De merknaam van deze stof is Zirlux Acetal, afkomstig uit Californië